FIADOR (Localizador de Fontes de Información Académica) :: Fiador: Acordos transformativos para publicar en acceso aberto

Acordos transformativos para publicar en acceso aberto

^{_{Última actualización: marzo de 2024}}

Táboa de contidos

Que son os acordos transformativos?

Vantaxes para o persoal investigador

Acordos transformativos na Universidade de Vigo

Negociacións da CRUE

Que son os acordos transformativos?

Os acordos transformativos son contratos negociados entre as bibliotecas ou consorcios de bibliotecas e os editores que transforman o modelo actual de negocio da publicación de revistas académicas. Caracterízanse por usar os fondos tradicionalmente destinados ás subscricións (pagar para ler) a un novo modelo no que ademais de pagar por ler, inclúe o prezo de publicar en acceso aberto (Article Procesing Charges ou APC). É o que se coñece como Read & Publish.

Este tipo de acordos inscríbense no marco dos cambios que a Ciencia Aberta (Open Science) implica para o desenvolvemento da comunicación científica. O seu obxectivo é acelerar a transición cara o acceso aberto (OA), facilitar o cumprimento dos requirimentos das axencias financiadoras e incrementar a visibilidade da investigación.

As súas características segundo ESAC (Efficiency and Standards for Article Charges) son:

Trátase de acordos transitorios, que buscan facilitar o camiño cara a un escenario no que a comunicación científica sexa en acceso aberto.
A propiedade intelectual (copyright) dos textos queda en mans dos autores/as.
Deben facerse públicos os termos e condicións do contrato para favorecer a súa transparencia.
Os gastos deben ser “neutrais”, equivalentes aos gastos por subscrición, evitando así o doble pago (ou “double dipping”).
Deben especificar con claridade aos autores/as as condicións ás que deben acollerse para poder publicar.

ESAC mantén un rexistro no que se recollen os acordos transformativos a nivel internacional.

Vantaxes para o persoal investigador

Publicar sen custo os artigos en acceso aberto e cumprir os requerimentos das axencias financiadoras.
Estar exento do pago por procesamento de artigos (APC) nesas editoriais.
Conservar os dereitos sobre as súas obras e protexelas con licenzas Creative Commons.

Acordos transformativos na Universidade de Vigo

O CISUG (Consorcio Interuniversitario do Sistema Universitario de Galicia), constituído polas universidades de Vigo, Santiago de Compostela e A Coruña e a Xunta de Galicia, asinou os seus primeiros acordos transformativos para financiar a publicación en acceso aberto coas editoriais Cambridge University Press, Oxford University Press, Wiley & Sons, Elsevier, Springer, ACS (American Chemical Society), RSC (Royal Society of Chemistry) e IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers). Ademais, a Universidade de Vigo asinou un acordo coa Association for Computing Machinery (ACM).

Requisitos:

Ter un artigo aceptado para a súa publicación con algunha das editorias coas que a Universidade de Vigo ten acordo, durante a duración do dito acordo.
O autor ou a autora de correspondencia (corresponding author) do artigo obxecto de financiamento debe ser membro da Universidade de Vigo e empregar o correo institucional da universidade coas extensións uvigo.gal ou uvigo.es.
Facer constar no artigo a filiación normalizada segundo o Protocolo para a normalización da sinatura científica da Universidade de Vigo.
As publicacións levarán un texto de agradecemento mencionando a universidade e/ou CISUG ou CRUE-CISUG, segundo corresponda.

Compromiso:

As/os autoras/es depositarán unha copia da versión publicada no repositorio institucional Investigo para incrementar a súa visibilidade e garantir a súa preservación a longo prazo.

Outras disposicións:

Non se establece un límite para as APC que pode solicitar cada autor/a ou grupo de investigación.
No caso de existir limitación nos pagos das APC, o criterio último de aceptación será a orde de chegada das solicitudes ata acadar os tokens de APC dispoñibles.
Os/as autores/as deben ter en conta que o custo por exceso de páxinas, gráficos en cor ou calquera outro extra de edición non está cuberto polos acordos.
Non se poden utilizar os créditos para publicar eBooks.

A Biblioteca da Universidade de Vigo é a encargada de xestionar as solicitudes. Neste sentido, contactará coas persoas solicitantes para confirmarlle a aceptación ou denegación do cargo da APC.

Se quere ver polo miúdo o proceso de solicitude do pago das APC consulte as guías:

Para resolver dúbidas e consultas a biblioteca habilitou o seguinte enderezo de contacto: accesoaberto.biblioteca@uvigo.gal

Negociacións da CRUE

A CRUE aprobou en febreiro de 2019 unha declaración na que se comprometía a impulsar a Ciencia Aberta mediante dez accións. A terceira propón “incluír o acceso aberto inmediato en calquera negociación cos editores, promovendo o pago dun prezo equitativo”. Sobre esta base, hai uns meses abriu un proceso de negociación a escala nacional con varias editoriais científicas Elsevier, Springer, Wiley e ACS American Chemical Society (ACS) e IEEE para conseguir acordos transformativos a partir do 2021 para todas as universidades españolas.

Estes acordos implican o mantemento do acceso á consulta dos artigos e un número determinado para cada institución de artigos gratuítos publicados en aberto.

Coa sinatura destes acordos pretenden aliñarse con outros países da Unión Europea que xa os alcanzaron e cumprir cos mandatos propios e alleos de acceso aberto.