(Última actualización abril 2019)
Para a Organización Mundial da Propiedade Intelectual (OMPI) a propiedade intelectual refírese ás creacións da mente e divídea en dúas ramas: propiedade industrial e dereitos de autor.
En España está regulada pola Lei de Propiedade Intelectual e ten unha acepción máis restrinxida. Como recolle a web do Ministerio de Cultura a Propiedade intelectual é o conxunto de dereitos que corresponden aos autores e a outros titulares (artistas, produtores, organismos de radiodifusión...) respecto das obras e prestacións froito da súa creación.
En España está regulada pola Lei de Propiedade Intelectual e ten unha acepción máis restrinxida. Como recolle a web do Ministerio de Cultura a Propiedade intelectual é o conxunto de dereitos que corresponden aos autores e a outros titulares (artistas, produtores, organismos de radiodifusión...) respecto das obras e prestacións froito da súa creación.
Considerase autor/a á persoa natural que crea algunha obra literaria, artística ou científica.
Da protección, que a lei de propiedade intelectual concede ao autor, poderán beneficiarse tamén persoas xurídicas nos casos expresamente previstos na mesma.
Da protección, que a lei de propiedade intelectual concede ao autor, poderán beneficiarse tamén persoas xurídicas nos casos expresamente previstos na mesma.
- As creacións orixinais literarias, artísticas ou científicas expresadas por calquera medio ou soporte tales como : libros, escritos, composicións musicais, obras audiovisuais, obras gráficas, obras teatrais, mapas, programas de ordenador etc.
- As obras derivadas tales como: traducións, adaptacións, revisións, compendios, arranxos musicais etc.
- As bases de datos, pero unicamente na súa estrutura, en canto forma de expresión da selección ou disposición dos seus contidos.
Considéranse "dereitos de autor" o conxunto de facultades que recoñece a lei ao creador/a dunha obra e nacen no momento mesmo da súa creación.
Son de dous tipos: dereitos morais e dereitos patrimoniais.
De carácter irrenunciable e inalienable, destacan o dereito ao recoñecemento da condición de autor da obra e o respecto á integridade da mesma.
De carácter económico, duración limitada no tempo, que poden transmitirse a outras persoas, e que son exclusivos do autor (ou titular) salvo nas excepcións establecidas pola lei. Engloban:
Son de dous tipos: dereitos morais e dereitos patrimoniais.
Dereitos morais
De carácter irrenunciable e inalienable, destacan o dereito ao recoñecemento da condición de autor da obra e o respecto á integridade da mesma.
Dereitos patrimoniais
De carácter económico, duración limitada no tempo, que poden transmitirse a outras persoas, e que son exclusivos do autor (ou titular) salvo nas excepcións establecidas pola lei. Engloban:
- Dereitos de explotación:
- Reprodución. Copia da obra (fotocopias, impresións, copias dixitais, escaneado...)
- Distribución. Reparto de exemplares físicos da obra (libro, CD...)
- Comunicación pública. Difusión das obras sen entrega de exemplares físicos (representacións teatrais, musicais, proxección de películas...)
- Transformación. Creación de obras derivadas (traducións, adaptacións...) - Dereitos de remuneración
A lei contempla determinados usos da obra sen necesidade de contar coa autorización do/a autor/a establecendo nalgúns casos remuneracións compensatorias, xestionadas habitualmente polas Entidades de xestión colectiva.
Para facer uso dunha obra allea protexida precisamos a autorización do autor. Non obstante, a Lei de Propiedade Intelectual prevé realizar determinados usos de obras protexidas sen necesidade de solicitar permiso aos seus titulares. En concreto, no ámbito da docencia e a investigación a lei permite:
A cita nunha obra propia de fragmentos de obras alleas de natureza escrita, sonora ou audiovisual e obras illadas de carácter plástico ou fotográfico figurativo, sempre que se trate dunha obra xa divulgada, con fins docentes e de investigación e indicando a fonte e nome do autor.
A reprodución, distribución e comunicación pública de pequenos fragmentos de obras e obras illadas de carácter plástico ou fotográfico figurativo feita polo profesorado da ensinanza regrada (Universitario e non universitario) impartida en centros do sistema educativo español e o persoal de universidades e organismos públicos de investigación científica sen finalidade comercial, e sempre que se cumpran simultaneamente as seguintes condicións:
A cita nunha obra propia de fragmentos de obras alleas de natureza escrita, sonora ou audiovisual e obras illadas de carácter plástico ou fotográfico figurativo, sempre que se trate dunha obra xa divulgada, con fins docentes e de investigación e indicando a fonte e nome do autor.
A reprodución, distribución e comunicación pública de pequenos fragmentos de obras e obras illadas de carácter plástico ou fotográfico figurativo feita polo profesorado da ensinanza regrada (Universitario e non universitario) impartida en centros do sistema educativo español e o persoal de universidades e organismos públicos de investigación científica sen finalidade comercial, e sempre que se cumpran simultaneamente as seguintes condicións:
- Que se trate de obras xa divulgadas.
- Que as obras se usen só para a ilustración das súas actividades educativas (presenciais ou a distancia) ou con fins de investigación científica.
- Que as obras non sexan libros de texto, manuais universitarios ou publicacións asimiladas. Neste caso só se permite a distribución de copias entre os investigadores de proxectos de investigación concretos ou a inclusión dun enlace web no que os estudantes poidan acceder legalmente a obra.
- Que se inclúa o nome do autor e a fonte.
- Os autores e editores non terán dereito a remuneración pola realización destes actos.
- Que as obras se utilicen só para ilustración con fins educativos e de investigación.
- Que só se reproduza, distribúa ou comunique publicamente un capítulo de libro, un artigo de revista, ou unha extensión asimilable ao 10% do total da obra.
- Que os actos se realicen con medios e persoal propios.
- Que a distribución de copias se faga exclusivamente entre o alumnado e persoal docente do mesmo centro no que se efectúa a reprodución, ou que as obras comunicadas publicamente sexan de acceso restrinxido aos estudantes e persoal docente do centro onde se faga a reprodución, mediante redes internas ou pechadas ou no marco dun programa de ensinanza a distancia ofertado por este centro (intranets docentes).
(A Universidade de Vigo pode facer uso deste límite xa que paga a remuneración obrigatoria a CEDRO/VEGAP en virtude dun acordo firmado coa CRUE)
Obras en dominio público: son aquelas obras das que se extinguiron os dereitos de explotación polo transcurso do prazo de protección previsto pola lei. Este prazo varía segundo os países; en España o prazo xeral dos dereitos de explotación é a vida do autor e setenta anos despois da súa morte, existindo outros prazos para os dereitos morais e para outras prestacións, así como para as obras de autores falecidos antes de 1987. Estas obras poden ser utilizadas por calquera persoa de forma libre e gratuíta respectando sempre a autoría e a integridade das mesmas.
(Infografía sobre pautas para a utilización de obras en dominio público en España e noutros países. CRUE-REBIUN). (Autores en dominio público. BNE)
Recursos electrónicos subscritos pola biblioteca: cada un destes recursos réxese por un contrato ou licenza onde se especifican as súas condicións de uso. (Condicións de uso dos recursos-e baixo licenza)
Obras que non son obxecto de propiedade intelectual: as disposicións legais ou regulamentarias e os seus correspondentes proxectos, as resolucións dos órganos xurisdicionais e os actos, acordos, deliberacións e ditames dos organismos públicos, así como as traducións oficiais de tódolos textos anteriores.
Obras con licenzas creative commons: modelo de licenza estandarizada, en distintos idiomas e adaptada ás lexislacións nacionais, que en lugar de prohibir o uso dunha obra (todos os dereitos reservados), autoriza dito uso baixo algunhas condicións (algúns dereitos reservados). Dispón de catro elementos básicos: “Recoñecemento”, “Usos Non Comerciais”, “Sen Obra Derivada” e “Compartir Igual” que combinados dan lugar a seis modelos de licenzas. (Infografía sobre pautas para a utilización de Creative Commons. REBIUN)
(Infografía sobre pautas para a utilización de obras en dominio público en España e noutros países. CRUE-REBIUN). (Autores en dominio público. BNE)
Recursos electrónicos subscritos pola biblioteca: cada un destes recursos réxese por un contrato ou licenza onde se especifican as súas condicións de uso. (Condicións de uso dos recursos-e baixo licenza)
Obras que non son obxecto de propiedade intelectual: as disposicións legais ou regulamentarias e os seus correspondentes proxectos, as resolucións dos órganos xurisdicionais e os actos, acordos, deliberacións e ditames dos organismos públicos, así como as traducións oficiais de tódolos textos anteriores.
Obras con licenzas creative commons: modelo de licenza estandarizada, en distintos idiomas e adaptada ás lexislacións nacionais, que en lugar de prohibir o uso dunha obra (todos os dereitos reservados), autoriza dito uso baixo algunhas condicións (algúns dereitos reservados). Dispón de catro elementos básicos: “Recoñecemento”, “Usos Non Comerciais”, “Sen Obra Derivada” e “Compartir Igual” que combinados dan lugar a seis modelos de licenzas. (Infografía sobre pautas para a utilización de Creative Commons. REBIUN)
Normativa Universidade de Vigo
Normativa estatal
- Lei 2/2019, de 1 de marzo, pola que se modifica o texto refundido da Lei de Propiedade Intelectual, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 1/1996, de 12-4-1996 (RCL 1996\1382), e polo que se incorporan ao ordenamento xurídico español a Directiva 2014/26/UE do Parlamento Europeo e do Consello, de 26-2-2014 (LCEur 2014\439), e a Directiva (UE) 2017/1564 do Parlamento Europeo e do Consello, de 13-9-2017 (LCEur 2017\1459)
- Real Decreto Lexislativo 1/1996, de 12 de abril, polo que se aproba o texto refundido da Lei de Propiedad Intelectual, regularizando, aclarando e armonizando as disposicións legais vixentes sobre a materia.
Biblioteca Central Campus Vigo
Soporte Aprendizaxe e Investigación
Tel: (+34) 986.813.843
- Preguntas frecuentes sobre propiedade intelectual (Rebiun)
- OMPI. Organización Mundial da Propiedade Intelectual
- Ministerio de Cultura e Deporte. Propiedade Intelectual
- Entidades de xestión (Ministerio de Cultura y Deporte)
- Copyleft (Free Software Foundation)
- Creative Commons
- Acceso aberto (Recolecta)
Tlf: +34 986 813 853