• Xestión responsable dos datos de investigación de conformidade cos principios FAIR.
• Plan de Xestión de Datos (PXD).
• Depósito dos datos nun repositorio.
• Proporcionar información a través do repositorio sobre calquera ferramenta necesaria para reutilizar ou validar os datos.

Cada vez máis axencias e organismos científicos súmanse a esta iniciativa e algúns organismos de financiamento comezaron a esixir que os datos procedentes de investigacións financiados con recursos públicos sexan depositados nun repositorio.

Algúns dos requisitos que se terán en conta na selección dun repositorio adecuado son:

• Que cumpra os criterios FAIR.
• Que permita almacenar datos abertos, con embargo, restrinxidos ou pechados, en especial para datos sensibles.
• Que sirva para materiais diverso de investigación.
• Que proporcione visibilidade.
• Que se integre con outras infraestruturas.
• Que sexa transparente e fiable.

Os principios FAIR representan un conxunto de pautas e boas prácticas desenvolvidas polos propios investigadores para garantir que os datos ou calquera obxecto dixital de modo que a FAIR-ificación é un requisito previo a unha xestión e administración de datos adecuada. Os catro principios que han de cumprir os datos para ser considerados FAIR son:

Localizables
Os datos deben ser indexados nun sistema que dispoña de motor de procura (repositorio, agregador etc.)
Debe utilizar estándares e metadatos.
Debe usar identificadores únicos e persistentes (DOI, Handle etc.)/ etc.) a nivel de persoa (ORCID, Scopus IDE etc.)/ etc.), a nivel de institución (ROR, Ringgolg), a nivel de axencia financiadora etc.

Accesibles
•Recuperables mediante o seu identificador: utilizando un protocolo aberto e estandarizado.
•Os metadatos han de ser accesibles.

Interoperables
•Os metadatos han de utilizar unha linguaxe formal, accesible, compartido e aplicación para a representación do coñecemento.
•Os datos deben poder usarse e combinarse con outros datos ou ferramentas, como linguaxes formais para representar sets de datos e os seus metadatos, descritos con vocabularios (esquemas, ontologías etc.)
•Hanse de utilizar vocabularios que sigan tamén os principios FAIR e establezan referencias cruzadas e ligazóns entre datos e metadatos.

Reutilizables
•Os metadatos han de complementarse con atributos precisos e relevantes.
•É necesario indicar licenzas de uso de datos.
•Os datos e os seus metadatos han de estar asociados coa súa procedencia e han de cumprir cos estándares relevantes para o dominio.

Existen recursos para axudar a medir o grao FAIR dos datos:

• FAIR Data Self Assessment Tool da Australian Research Data Commons é unha ferramenta que permite autoevaluar os datos FAIR dun conxunto de datos de investigación.
• F-UJI Automated FAIR Data Assessment Tool1 que serve para avaliar o grao FAIR dos obxectos de datos de investigación a nivel de conxunto de datos.
• The FAIR Evaluator Tool otra ferramenta para evaluación do grao FAIR.
• FAIRassist, que recolle un listado de recursos para medir e mellorar o grao FAIR.

• Re3data:  Inclúe repositorios que permiten o almacenamento permanente e o acceso a conxuntos de datos a investigadores, organismos de financiamento, editores e institucións académicas. A Comisión Europea recomenda o uso de re3data nas súas "Directrices sobre acceso aberto a publicacións científicas e datos de investigación en Horizonte 2020"(Guidelines on Open Access to Scientific Publications and Research Data in Horizon 2020).
• Repository Finder: a procura pódese facer por palabras chave ou utilizando a lista de repositorios recomendados polo proxecto Enabling FAIR Data ou polo proxecto FAIRsFAIR.

 

 

Zenodo é un repositorio de acceso aberto de propósito xeral desenvolvido baixo o programa europeo OpenAIRE e operado por CERN. Trátase dun repositorio multidisciplinar que pode acoller toda clase de materiais documentais e de produtos resultantes de proxectos de investigación e de actividades académicas. Permite crear comunidades para depositar documentos dos membros dunha institución concreta.

Figshare  repositorio de xestión privada, gratuíto para o usuario. Permite cargar calquera tipo de resultados de investigación e en calquera formato e cun tamaño límites de 20 GB, atribúe DOIs, permite establecer embargos, engadir licenzas, enlazar con proxectos financiados, etc. 

Dryad  repositorio multidisciplinar que permite dar acceso libre e aberto a datos de investigación que cumpra cos criterios FAIR, especialmente a datos relacionados con publicacións científicas e médicas (principalmente de bioloxía evolutiva, xenética e ecolóxica). Publicar neste repositorio ten cargos por publicación de datos (DPC) de $120 USD por ítem cargado, deseñados para cubrir os custos de curación por persoal de Dryad e de preservación dos datos.

O Harvard Dataverse Repository é un repositorio de datos gratuíto aberto a todos os investigadores de calquera disciplina, tanto dentro como fóra da comunidade de Harvard, onde pode compartir, arquivar, citar, acceder e explorar datos de investigación. Os datos poden publicarse de maneira aberta ou baixo restricións de acceso e baixo termos de uso personalizables. Tamén outorga automaticamente DOIs e permite que os metadatos poden atoparse a través de motores de procura, mesmo se os datos en si son de acceso restrinxido ou pechado. 

 

Plantillas para desenvolver un Plan de Xestión de Datos (PXD)
 

• Horizon Europe Data Management Plan Template 
• Plantilla e información do FWF, principal organismo financiador en Austria 

 
Ferramentas para a elaboración do Plan de Xestión de Datos (PXD):
 

• DMP Online (do DCC) 
• Argos 
• PGDonline Madroño 

 
Information adicional:
Science Europe publicou a Practical Guide to the International Alignment of Research Data, unha guía para redactar un PXD e que inclúe información para (auto)evaluación do PXD



 

• Acceso aberto
• Propiedade intelectual
• Propiedade intelectual en Investigo
• Buscar e atopar en Investigo
• O repositorio Investigo
• Repositorio Institucional

• REGLAMENTO (UE) 2021/695 DEL PARLAMENTO EUROPEO Y DEL CONSEJO de 28 de abril de 2021 por el que se crea el Programa Marco de Investigación e Innovación «Horizonte Europa», se establecen sus normas de participación y difusión, y se derogan los Reglamentos (UE) n.o 1290/2013 y (UE) n.o 1291/2013
• Resolución de 5 de diciembre de 2023, de la Comisión Nacional Evaluadora de la Actividad Investigadora, por la que se publican los criterios para la evaluación de la actividad investigadora
• Plan Estatal de Investigación Científica, Técnica y de Innovación 2021-2023
• Ley orgánica 2/2023, de 22 de marzo, del Sistema Universitario
• Ley 17/2022, de 5 de septiembre, por la que se modifica la Ley 14/2011, de 1 de junio, de la Ciencia, la Tecnología y la Innovación
• Estrategia Nacional de Ciencia Abierta (ENCA), 2023-2027